FASULYEDEN ELDE EDİLEN BİR ZEHİR,RİSİN.

Breaking Bad ‘in unutulmaz zehri ''Risin''.

Walter bu zehri dizinin birkaç bölümünde kullanmıştı. Zehri ilk kez 2.sezonun başında Tuco Salamanca ‘yı öldürmek için hazırlamıştı başarısız olsa da. Jesse’ye anlatırken Hint fasulyesinin  (castor beans) işlenmesiyle elde edildiğini tarihte bir Bulgar gazetecinin bu zehirle öldürüldüğünü söylemişti. Merak edenler için yazımda Bulgar gazetecinin hikâyesine de yer vereceğim.

Bu maddeye 4. Sezonda da tanık olmuştuk ama zehri tadan dizinin finalinde Lydia Rodarte-Quayle oldu. 

Fazla uzatmadan konumuza; risine dönelim. Bu madde Hint yağı bitkisi latince Ricinus communis; tohumlarının işlenmesiyle elde edilir. Tohumları aynı bir fasulyeyi andırır.

Bitkinin tohumlarında bulunan risin maddesi kobra yılanı zehrinden 2 kat, siyanürden 6 bin kat daha öldürücüdür. Maruz kalındığında herhangi bir panzehiri yoktur.Walter’ın da dediği gibi otopside anlaşılması zordur özel bir teknik olan ‘’Enzim İmmunoassay’’ ile saptanabilir tabi; ama Tuco gibi uyuşturucu satıyorsanız otopsi yapmak kimsenin aklına gelmez.

Peki, risin nasıl kobra zehrinden ve siyanürden daha öldürücü olabilir.

Risin bulunduğu vücuttaki ribozomların etkinliğini azaltan bir enzim inhibitörüdür(engelleyici). Biraz biyoloji bilenler protein sentezinin ribozomlarda gerçekleştirildiğini hatırlayacaktır. Bir insanın yaşaması için gerekli olan bu sentez yapılamazsa hücre ölür. Eğer hücre ölürse insanda ölür.

Yaşam için son derece önemli olan protein sentezini engelleyen maddenin; bu kadar öldürücü olması pekte şaşırtıcı değil.

Hızlı bir biçimde öldürmesi, otopside fark edilememesi nedeniyle ülkelerin gizli servisleri tarafından geçmişte pek çok kez kullanılmıştır. Bunların belki de en dikkat çekeni dizide de geçen Bulgar gazeteci, yazar Georgi Ivanov Markov’du.

1969 yılına kadar ülkesinde yazarlık yapan Markov sahnelediği; Todor Jivkov’un komünist rejimini eleştiren tiyatro oyunu yüzünden Bulgaristan’dan ayrılmak zorunda kaldı.1971 yılına kadar kardeşinin bulunduğu İtalya’da yaşadı.Bulgaristan Hükümeti pasaport süresini reddedince dönmeme kararı aldı ve Londra’ya yerleşti. BBC’de haber spikeri olarak çalışmaya başladı. Yazdıkları ülkesi tarafından her zaman eleştirilen Markov yavaş yavaş kendi sonunu hazırladı.

Bulgar Gizli Servisi, KGB işbirliğinde bir suikast düzenleyecekti. Seçtikleri yöntem hayli ilginçti bir şemsiyenin içine gizledikleri mekanizma ile risin dolu bilyeyi vücuda saplayacak kana karışan zehir çok geçmeden kurbanı öldürecekti. Plan kusursuz görünüyordu öylede oldu.

7 Eylül 1978 ,Bulgar yazar otobüs durağında beklerken yanından geçen pardösülü biri elindeki şemsiyeyi bacağına doğrulttu. Markov baldırında bir acı hissetti dönüp baktığında adam şemsiyeyi yerden aldı ve bir taksiye binip uzaklaştı.

4 gün sonra yazar ölmüştü otopsi yapıldığında ilk önce fark edemediler ama biyolojik ve kimyasal silahlar uzmanı kişilerin dikkatli davranması Markov’un zehirlendiğini ortaya çıkardı. Kullanılan zehri ise uzmanların deneyimlerinden yola çıkarak buldular. Bir domuza enjekte ettikleri risinle gösterdiği semptomları karşılaştırdılar aynıydı.

Peki, risin dolu bilye Markov’un vücuduna nasıl girmişti.

Bir başka Bulgar, komünist karşıtı yazar Vladimir Kostov olayı öğrenir öğrenmez uzmanlara başvurdu. 3-4 hafta önce sırtına aniden bir ağrı saplandığını söyledi.Muayene edilen Kostov’un sırtından aynı büyüklükte bilye çıkardılar şans eseri risin hala içindeydi, bilye yağa saplanmış ve delikleri tıkamıştı.Kostov olayın olduğu an gaz kaçağını andıran bir ses duyduğunu arkasını döndüğünde çantalı bir adamın uzaklaştığını gördüğünü söyledi.Risinin böyle bir mekanizmadan atıldığı bu şekilde ortaya çıktı ama hala bir kanıt yoktu.

Yıllar sonra soğuk savaş bitti 1989’da Jivkov hükümeti çöktü. Bulgaristan demokratikleşme sürecine girdi. İçişleri Bakanlığı’nın kilitli odalarının birinde mekanizmalı şemsiyeler bulundu.90’lı yıllarda Jivkov döneminin tüm gizli arşivleri açıldı ama Markov’un katili ve emri veren kişiler hakkında delil bulunamadı.

Scotland Yard polis teşkilatı failler bulunamadığı için dosyayı hala açık tutmaktadır

Bugün bu şemsiye Amerika Washington DC'de bulunan Uluslararası Casus Müzesinde sergilenmektedir.

kaynak: http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=3886947 

               http://dizici.tumblr.com/page/3