Bugünkü yazımda Fringe‘e ara verip Hollywood filmlerini ele alacağız.
Quentin Tarantino’nun 1994 yapımı ünlü Pulp
Fiction(Türkçe Ucuz Roman) filminde Marsellus Wallace'ın eşi Mia Wallace
(Uma Thurman) aşırı dozda eroin kullandığı için kalbi durur. Patronunun eşini
hayata döndürmek için, aklına tek bir yol gelen Vincent Vega (John Travolta)
adrenalin iğnesini Mia’nın göğsüne saplar ve onu hayata döndürür.
Bunun gibi daha pek çok Hollywood filminde bu
olaya rastlamak mümkündür.Peki, bu enjekte edilen nedir, doğru şekilde nasıl
saplanır pek çoğunuz bunun adrenalin hormonu olduğunu biliyordur. Bilmeyenler
için yazımda bütün soruların cevabını bulacaksınız.
Öncelikle adrenalini anlayabilmek için
nörotransmitter maddelerden bahsedelim.
Nörotransmitter madde; nöronlar arasında
veya bir nöron ile başka bir tür hücre arasında iletişimi
sağlayan kimyasallara (uyarıcılara tepki) denir. Sinir
sistemi boyunca sinirsel sinyaller bu kimyasal taşıyıcılar yardımıyla
iletilir. Sinir hücrelerinin taşıdığı sinyaller nöronlar üzerinde son derece
hızlı ilerler. Bu hız sinir hücresini türüne göre 1m/sn ile 12m/sn arasında
değişir. Sinir hücreleri arasındaki bağlantı ve sinyal aktarımını ise sinaps
denilen ve iki sinir hücresi arasında bulunan bölgelerce sağlar. Bu
bağlantı bölgelerinde sinyalin geldiği nörondan salgılanan nörotransmitterler,
karşıdaki nöronun hücre yüzeyinde bulunan protein, reseptörlerce algılanarak
sinyalin bu hücreye aktarılmasını sağlar.
Bazı nörotransmitter maddelere örnek
verilecekolursa; Asetilkolin: parasempatik sinir sisteminin uyarır.( kalp
atışının yavaşlaması, tükürük salgısının artması gibi)Dopamin: insanın
heyecanlanma sırasında salgılamış olduğu bir nörotransmitterdir.Serotonin: mutluluk
hormonudur. Noradrenalin: öğrenme ve bellek üzerinde etkili olan bir
nörotransmitterdir.Adrenalin: organizmayı acil harekete hazırlar.
Adrenalin Hormonu
Kimyasal olarak monoamin yapısına sahip
bileşikler olan adrenalin veya diğer adıyla epinefrin, böbreküstü
bezlerinin iç kısımları tarafından öz bölgede salgılanan bir hormondur.
IUPAC ismi:
(R)-4-(1-hidroksi-2-(metilamino)etil)benzen-1,2-diol
Kimyasal formülü: C9H13NO3 Molekül
ağırlığı:183,204 g/mol
Elde Edilişi
Doğada bu hormonun görevi, organizmayı acil
harekete hazırlamaktır. Etkisini, nabzın atışı, kanın iç organlar ve
deriden kaslara sevk edilmesi, karaciğerdeki glikojenin glikoza dönüşmesi ve
böylelikle acil bir enerji kaynağı sağlanması şeklinde gösterir. Heyecan ve
korku durumunda adrenalin salgılanması artar. Kan damarlarını genişletir. Acı
hissini azaltır. Göz bebeklerinin büyümesiyle göze alınan ışık artar, daha net
ve hızlı görüş sağlanır. Adrenalin hormonunun yarılanma ömrü 2 dakikadır.
Adrenalinin salgılanması sırasında:
İskelet kaslarına ait atardamarlarda genişleme,
düz kas ve sindirim sistemine ait atardamarlarda daralma meydana getirir.
- Koroner arterler genişler,
- Kan basıncı yükselir,
- Kalp atış hızı artar,
- Göz bebekleri büyür,
- Kan şekeri yükselir
Adrenalinin
kullanıldığı durumlar; şiddetli alerjik reaksiyonlar, ani astım
krizi, lokal anesteziklerin etki süresini uzatmak için, bazı glokom
çeşitlerinde (göz tansiyonu) ve kalp durmasında uygulanır.
Adrenalin İğnesi
Adrenalin iğnesi, vücudun kendi ihtiyacı olanı
karşılayamadığı acil durumlarda kalp kasına uygulanır. Uygulamanın şekli:
Kaburgalar arasındaki dördüncü kaburga arası
boşluğa uzun bir spinal iğneyle kalp kasına ulaşacak şekilde batırılarak işlem
uygulanır. Günümüzde bu yöntem tarihe karışmış olup iğne yerine ilaç
kullanılmaktadır.
Harika blog!
YanıtlaSil